Świda Adolf (1855—1922), działacz polityczny i społeczny, poseł na Sejm Ustawodawczy.
Ur. 27 VII w Maćkowie (pow. suwalski) w rodzinie ziemiańskiej wyznania ewangelicko-reformowanego, był wnukiem Michała Józefa Świdy (zob.), synem Konstantego Leona (1817—1893), do r. 1885 dzierżawcy Maćkowa, właściciela Piotrowicz (pow. sejneński) i Kolnicy (pow. augustowski), w r. 1863 zastępcy członka Rady Powiatowej w Sejnach, oraz Aleksandry z domu Hube (1836—1897). Miał trzech braci: Emila (zob.), Władysława (1859—1943) i Konstantego (1863—1907), ożenionego z pasierbicą Ś-y, Stefanią Grabowską (1872 — 1944 lub 1945), oraz cztery siostry: Annę (1856—1934), żonę Rudolfa Jakubowskiego (zm. 1896), właściciela Jakimiszek (pow. oszmiański?), Sabinę Zofię (1858—1943), wydaną za Michała Juliusza Habermana, Karolinę (1864—1917), poślubioną Stanisławowi Gąsowskiemu (zm. 1916), i Julię Wiktorię (1880—1957), sanitariuszkę w pierwszej wojnie światowej i wojnie polsko-sowieckiej, w okresie międzywojennym przełożoną sióstr sanitariuszek w Szpitalu PCK przy ul. Smolnej w Warszawie.
Po ukończeniu studiów prawniczych na Uniw. Warsz. Ś. przejął w r. 1885 po ojcu zarząd majątku Maćków. W r. 1900 został mianowany sędzią pokoju w Puńsku (pow. suwalski), a w powołanym t.r. w Suwałkach Tow. Rolniczym objął funkcję prezesa. W r. 1907 wszedł do założonego w Suwałkach Tow. Wzajemnego Kredytu i związał się ze Stronnictwem Demokratyczno-Narodowym. Po wybuchu pierwszej wojny światowej wszedł w grudniu 1914 w skład powołanych w Suwałkach komitetów obywatelskich: Gubernialnego i Powiatowego. Wobec zajęcia przez Niemców gub. suwalskiej ewakuował się w sierpniu 1915 do Wilna, a następnie do Mińska Lit., gdzie 25 VIII został członkiem Komitetu Gubernialnego Opieki nad Wygnańcami; kierował pracami Komitetu w zastępstwie jego prezesa Jerzego Czapskiego. We wrześniu t.r. objął w Mińsku funkcję pełnomocnika okręgowego Centralnego Komitetu Obywatelskiego Król. Pol. w Rosji, a 20 X został członkiem tamtejszego Zarządu Rejonowego Zachodniej Komisji Wykonawczej Komitetu. Od listopada reprezentował Centralny Komitet Obywatelski w Komitecie Gubernialnym Opieki nad Wygnańcami. W grudniu wszedł w skład Zebrania Ogólnego Centralnego Komitetu Obywatelskiego i wobec zbliżającej się ofensywy armii niemieckiej kierował od marca 1916 Rejonem Frontowym Komitetu; funkcję tę sprawował do kwietnia 1917. Działał w Mińsku w powołanej 3 XII 1917 Głównej Radzie Polskiej, a od 15 XII t.r. w Polskiej Radzie Wygnańczej. Gdy 19 II 1918 miasto zajął I Korpus Polski gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego, a dwa dni później wkroczyła tam armia niemiecka, wrócił do Suwałk.
Dn. 16 XI 1918 został Ś. prezesem utworzonej za zgodą władz niemieckich Tymczasowej Rady Obywatelskiej Okręgu Suwalskiego, która w grudniu t.r. stała się organem administracji cywilnej z ramienia Tymczasowego Rządu Republiki Polskiej Jędrzeja Moraczewskiego, a od 16 I 1919 rządu Ignacego Paderewskiego. W wyborach do Sejmu Ustawodawczego, przesuniętych na 16 II t.r. z powodu trwającej okupacji niemieckiej, uzyskał w okręgu wyborczym nr 2 (powiaty: suwalski, sejneński i augustowski) mandat z listy Związku Ludowo-Narodowego. Zakończył wtedy kierowanie Tymczasową Radą Obywatelską Okręgu Suwalskiego. W Sejmie wszedł do Klubu Związku Ludowo-Narodowego oraz parlamentarnych komisji: likwidacyjnej, prawniczej i rolnej. We wrześniu przeszedł do powołanego przez Aleksandra de Rosseta centrowego ugrupowania Zjednoczenie Mieszczańskie; stronnictwo to nie uzyskało jednak silnej pozycji w parlamencie, a Ś. nie był aktywny na jego forum. Opublikował książkę Odszkodowania wojny 1914—1918 w cyfrach (W.—Lw. 1920), w której oszacował zniszczenia wojenne w Król. Pol. Zmarł 22 I 1922 w Warszawie, został pochowany na cmentarzu Ewangelicko-Reformowanym (kw. 50 rząd 2 grób 7).
W zawartym 26 VII 1884 małżeństwie z Anielą z Russockich 1.v. Grabowską (1851—1924) miał Ś. synów: Michała (1885—1944), lekarza w Wilnie, żonatego z Zofią Wasilewską (zob. Świdowa Zofia), oraz Karola (1887—1977), prawnika, w l. 1914—15 sędziego Sądu Okręgowego w Warszawie, po drugiej wojnie światowej w l. 1951—7 pracownika Min. Kolei, żonatego z Haliną Kuropatwińską (ur. 1903), córką Franciszka Kuropatwińskiego (zob.).
Encyklopedia polskiej emigracji i Polonii, Tor. 2005 V (bibliogr.); Ilustr. Enc. Trzaski, V; Szulcowie, Cmentarz Ewangelicko-Reformowany; — Dajnowicz M., Orientacje polityczne ludności polskiej północno-wschodniej części Królestwa Polskiego na przełomie XIX i XX wieku, Białystok 2005; Konarski S., Świdowie herbu Grabie Odmienne, Paryż 1966 s. 35—6; Korzeniowski M., Na wygnańczym szlaku… Działalność Centralnego Komitetu Obywatelskiego Królestwa Polskiego na Białorusi w latach 1915—1918, L. 2001 s. 81—4, 127, 247; tenże, Rejon Zachodni Centralnego Komitetu Obywatelskiego — powstanie i początki działalności, „Studia z Dziej. Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej” T. 29: 1994 s. 33, 37; Mądzik M., Polskie Towarzystwo Pomocy Ofiarom Wojny i Centralny Komitet Obywatelski w Mińsku, „Annales UMCS”, S. F, Vol. 50: 1995 s. 239, 245, 248; Radziwonowicz T., Suwalski Powiatowy Komitet Obywatelski 1914—1915, „Roczn. Suwalsko-Mazurski” T. 1: 1991 s. 104, 108—10; Skłodowski K., Dzisiaj ziemia wasza jest wolną. O niepodległość Suwalszczyzny, Suwałki 2009; W budowie Niepodległej, Oprac. T. Radziwonowicz, Augustów—Białystok—Suwałki 1995 s. 9; — Glinka W., Pamiętnik z wielkiej wojny, W. 1928 I—II; Grabski S., Pamiętniki, W. 1989 I; Rzepecki, Sejm 1919; Wojciechowski S., Moje wspomnienia, Lw.—W. 1938 I 240, 243, 246.
Tomasz Latos